Bilinen ayak sorunları arasında en sık rastlanılanı olan şüphesiz tırnak batmasıdır (Onychocryptosis). Tırnak batması şiddetli ağrı ve cilt üzerinde gelişen birtakım bulgularla seyir gösterse de batığa önlem almak mümkündür.
Tırnak Batması nedir?
Tırnak Batması (bilinen adlarıyla; onychocryptosis, ungual incarnatus, ingrown toenail), tırnak plağının rolon bir yapıda cilt dokusuna saplanması şeklinde kaba haliyle özetlenebilir. Batık problemi cilt üzerinde oluşan baskıdan kaynaklı olarak çoğu zaman ağrılıdır ve mevcut durumun ciltteki seyri değişkenlik gösterebilir. İlerleyen durumlarda enfeksiyon ve buna bağlı kanama, akıntı belirtilerinin gözlenmesi de kaçınılmaz olabilir. Bkz: Tırnak Batması (Onychocryptosis).
Tırnak Batması’nda önlem
Tırnak batmasından korunmanın temel yolları bulunmaktadır. Kaza, travma ve çarpma gibi durumları yaşamadığı sürece batık sorununun doğrudan oluşması güçtür. Batık sorununa alınabilecek önlem şunlardır:
- İdeal ayak bakımınızı uygulayın
Ayağın günlük bakımı ve kontrolü batık sorunun önlenmesinde ya da olası sorunun erken dönemde fark edilmesinde önemlidir. Ayak tırnaklarının doğru kesimi ve parmak bakımlarının uygulanması batığın önlenmesinde temel adımdır. Bkz: Evde ideal ayak bakımı nasıl uygulanır? - Ayakkabı seçiminize dikkat edin
Yanlış ayakkabılar birçok ayak sorunun nedenleri arasındadır. Özellikle önü dar, parmaklara hareket alanı tanımayan ayakkabı kullanımları tırnaklar üzerinde de baskılanmaya neden olarak batık sorununun gelişmesine neden olabilir. Yanlış ayakkabı ayakta nasırlaşma, kızarıklık, ağrı ve şişlik gibi belirtiler vererek anlaşılabilir. - Doğru çorap seçimi yapın
Ayakkabılar kadar olmasa da tercih edilen dar çorapların da aynı ayakkabılarda olduğu gibi parmak ve tırnak üzerinden baskılanmaya neden olduğu gözlenmektedir. Sıkı ve esnekliği olmayan çoraplar batık konusunda tehlikelidir. - Tırnaklarınızı besleyin
Özellikle ileri yaşla birlikte oluşan ve tırnak yapılarının kalınlaşma ya da esneklik kaybı gibi durumlar batığa neden olabilir. Kalınlaşma gösteren tırnakların seyri deformasyonlarla ve buna bağlı batık sorunlarıyla sonuçlanabilir. Beslenme güçlüğü yaşayan bu tırnakları sprey, yağ ya da solüsyon formundaki ürünlerle destekleyin (örneğin çay ağacı yağı). - Gerektiğinde aparat desteği alın
Tırnakların dışında gelişen parmaklardaki kemik sorunları baskılanmalara neden olabilir. Özellikle çekiç ve pençe parmak gibi deforme durumlar doğrudan tırnak yapılarına zarar vererek batık konusunda da risk oluşturabilir. Anormal baskılanmaya neden olan bu yapılarda bir doktor ya da podolog kontrolünde planlanmış aparat destekleri kullanabilirsiniz. - Tırnaklarınızı nemden uzak tutun
Sürekli neme maruz kalan cilt ve tırnak yapıları mantar konusunda risk oluştursa da kimi tablolarda (özellikle terlemeden kaynaklanan) tırnak ve cildin neme bağlı aşırı yumuşaması batığın habercisi olabilir. Ayağın bu tarz durumlarda mümkün oldukça nemden uzak olması gerekir.
- Oje kullanmayın
Tırnak yapısının ihtiyacı olan oksijenlenmeyi tamamen kesen ojeler tırnakta şekil sorunlarını tetikleyebilir. Oluşan şekil sorunları zamanla batık sorununa bürünebilir. - Ayağınızı koruyun
Ayağı çarpma, sıkıştırma, burkma gibi kaza durumlarını baz alan darbe olaylarından koruyun. Bu durumlar ayağın ciddi zarar almasına neden olur ve çoğu zaman tırnakların da etkilenmesiyle batık sorunlarını beraberinde getirebilir. - Evde müdahale etmeyin
Hali hazırda hafif hissedilen batık ağrılarına yönelik evde bilinçsiz müdahalede bulunmayın. Çoğu zaman tercih edilen “ağrıyan tırnak kısmının alınması” işlemi risklidir ve problemi ileri seviyeye taşıyabilir. Bunun yanı sıra evde tampon desteği şeklinde uygulanan girişimler uzman kontrolünde olmadığı için batık konusunda etkili olduğu düşünülse de hassas tırnak yapılarına ciddi zararlar vererek farklı problemlere zemin hazırlayabilir (örneğin tırnak mantarı). - Uzman desteği alın
Periyodik ayak bakımlarınızı her zaman evde yapmanız yeterli olmayabilir. Özellikle ileri yaşla birlikte daha da riskli bir hale gelen ayakların 1-3 ay aralığında değişen şekliyle podolog kontrolündeki medikal bakımları tercih etmesi gerekir. Aynı zamanda batık riski olan ya da geçmişinde batık şikayeti bulunan bireylerin evde önlem yerine öncelikli olarak podolog desteği almaları çok daha sağlıklıdır.
Tırnak Batması’nda Podolojik Yaklaşım: Tırnak teli
2014 yılına kadar batık sorunlarına yönelik yapılan girişimlerin ortak noktası operasyon niteliğinde (ameliyat) olmasıydı. Ağrı ve enfeksiyon riski barındıran bu uygulamalar günümüzde de halen daha tabip kontrolünde uygulanmaktadır. Alınan neticeler değişkenlik gösterse de sürecin geneline bakıldığında cerrahi uygulamalar zahmetli ve maliyetlidir. Üstelik kalıcı tırnak sorunlarına neden olacak şekilde nüks durumları sıklıkla gözlenmektedir. Bu anlamda batık sorunun öncelikli yaklaşımı ülkemize kazandırılan podologların uyguladığı tırnak telidir (Orthonyxie).
Tırnak teli, cilt üzerinde operasyonlarda olduğu gibi cerrahi kesilere ihtiyaç duymadan tırnak yapısına uygulanarak tırnak yapısını şekillendirmeyi hedefler. Üstelik operasyonlara kıyasla tamamen ağrısız uygulanan bu girişim günlük konforu da bozmazken çok daha etkilidir. Bkz: Batıkta Tel Uygulaması.
Tırnak Batması’nda geç kalma durumu
Tırnaktaki batık sorunları çoğu zaman başlangıç sürecinde ağrı ve derin şikayetler oluşturmadığından göz ardı edilir. Çoğu batık sorunu olan birey enfekte bir hal alarak ilerlemiş bir sorun halinde çözüm arayışına girer. Bu durum hem sürecin maliyetine hem de zaman almasına neden olur ve kimi durumları kurtarmak bile güçleşebilir. Özellikle evde girişimle çok daha kötü bir hal alan batık sorunlarının doğrudan tırnak kaybına gittiği bilinmektedir.
Batık sorunlarında erken davranın, podolog desteğine başvurun.
